درجه بندی آماده سازی سطح

سطح جهت اعمال رنگ های صنعتی

درجه بندی آماده سازی سطح بعد از تمیز کاری بوسیله مواد ساینده

جهت طبقه بندی میزان آماده سازی سطوح فلزی روش های زیادی وجود دارد که در این بخش از استاندارد ISO 8501-1 استفاده شده است.

درجه آماده سازی	آماده سازی سطح با استفاده از سند بلاست (روشهای بلاست کردن با مواد ساینده)*
Sa 1	تمیز کردن به صورت پاشش شن خفیف (Light blast-cleaning) سطح فولاد بایستی پس از شن پاشی و به هنگام بازرسی بدون استفاده از ذره بین عاری از روغن، چربی، کثیفی و نیز لایه اکسید حاصل از نورد (که چسبندگی عمقی باید به سختی به سطح چسبیده باشد. هرگونه زنگ یا رنگ که با کاردک جدا شود شامل این دسته نمی شود و باید به نحوی پاکسازی گردد.
Sa 2	تمیز کردن به صورت شن پاشی عمیق (Through blast-cleaning) هنگامی که بدون بزرگ نمایی به سطح نگاه می کنیم، سطح باید عاری از هرگونه روغن گریس و آلودگی و رنگ و هر شیء خارجی باشد. هرگونه آلودگی عمقی باید به سختی چسبیده باشد. هرگونه زنگ یا رنگ که با کاردک جدا شود شامل این دسته نمی شود و باید به نحوی پاکسازی گردد.
Sa 2½	تمیز کردن به صورت شن پاشی کاملا عمیق (Very through blast-cleaning) سطح فولاد پس از شن پاشی بایستی به هنگام بازرسی بدون استفاده از ذره بین، عاری از روغن، چربی و کثیفی باشد و نیز بایستی لایه اکسید حاصل از نورد، رنگ، پوشش های رنگی و مواد خارجی کاملاً زدوده شده باشند. هرگونه اثر به جا مانده از مواد آلاینده
Sa 3	تمیز کردن به صورت شن پاشی تا درجه ای که تمیزی فولاد با چشم دیده شود. (Visually clean steel) سطح فولاد پس از شن پاشی بایستی به هنگام بازرسی بدون استفاده از ذره بین بایستی عاری از روغن، چربی و کثیفی باشد و نیز لایه اکسید حاصل از نورد، زنگ، پوشش های رنگی و مواد خارجی کاملاً زدوده شده باشند، چنین سطحی باید دارای نمای فلزی یکنواخت باشد.

.

* برگرفته از کتاب استانداردها، آماده سازی سطوح و اعمال پوشش های حفاظتی ـ ویرا یش سوم - تألیف سید محمود کثیریها 

در تصویر زیر، شکل ظاهری سطح بلاست شده بعد از درجات مختلف آماده سازی روی سطوحی با درجات زنگ زدگی متفاوت نشان داده شده است.

درجه آماده سازی	آماده سازی سطح توسط ابزار دستی
Sa 1	آماده سازی سطح توسط دست و دستگاه از قبیل تراشیدن، استفاده از برسی سیمی، برس زدن ماشینی و آسیاب با حروف “St” معرفی شده است. پیش از تمیز کردن دستی و دستگاهی تمامی لایه های درشت و سنگین زنگ باید به وسیله تراشیدن زدوده شوند. روغن، چربی و آلودگی های مرئی نیز باید زدوده شوند. بعد از انجام عملیات تمیز کردن دستی و دستگاهی، سطح باید عاری از گردوغبار و ذرات باقیمانده حاصل از عملیات پاکسازی باشد.
Sa 2	هنگامی که بدون بزرگنمایی به سطح می نگریم. سطح باید عاری از روغن، چربی و آلودگی های مرئی باشد. همچنین لایه اکسیدی حاصل از نورد (که چسبندگی آن کم می باشد)، رنگ، پوشش های رنگی و مواد خارجی نیز بر روی سطح موجود نباشد.
Sa 3	این درجه شبیه به St2 است. اما سطح باید بسیار دقیق تر پرداخت شود تا بتوان جلا و درخشندگی فلزی را از سطح فلزی با چشم دید.

درجه بندی آماده سازی سطح بعد از تمیز کاری بوسیله واترجت

در آماده سازی سطح توسط واترجت نه تنها تمیزی سطح بلکه زنگ آنی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. چرا که ممکن است سطح تمیز شده در حین خشک شدن و به طور آنی زنگ بزند. راه های متعددی برای ارزیابی میزان آماده سازی سطح فولاد بعد از تمیزکاری توسط آب پرفشار وجود دارد. در جدول ذیل آماده سازی به روش واترجت آورده شده است.

درجه آماده سازی	توصیف سطح بعد از تمیزکاری
Wa1	واترجت سبک: سطح باید عاری از لکه های قابل دیدن روغن، گریس و رنگ جداشده یا معیوب، زنگ و سایر مواد خارجی باشد. سایر الودگی ها به طور تصادفی توزیع شده و کاملا به سطح چسبیده اند.
Wa2	واترجت کامل: سطح باید عاری از لکه های قابل دیدن روغن، گریس و رنگ جدا شده یا معیوب، زنگ و سایر مواد خارجی باشد. سایر آلودگی ها که به طور تصادفی توزیع شده و کاملاً به سطح چسبیده اند، پوشش های رنگی، مواد خارجی و زنگ های قبلی با چسبندگی بالا هستند.
Wa2½	واترجت بسیار کامل: سطح باید عاری از لکه های قابل دیدن روغن؛ گریس و رنگ جداشده یا معیوب، زنگ و سایر مواد خارجی باشد. باقیمانده سایر آلودگی ها به طور تصادفی توزیع شده و کاملاً به سطح چسبیده اند. ممکن است در جایی که رنگ قبلی کامل نبوده تغییر رنگ بصورت خاکستری/قهوه ای دارد، مشاهده گردد که قابل برطرف کردن با روش واترجت نباشد. این نقاط در مناطقی از سطح که دارای خوردگی حفره ای هستند بیشتر مشاهده می گردد.

درجه آماده سازی	توصیف سطح قبل از تمیزکاری
L	زنگ آنی سبک: با بررسی سطح بدون بزرگنمایی، مقادیر اندکی از لایه های زرد/قهوه ای زنگ مشاهده می شود که زیرآیند فلز از ورای آن قابل مشاهده است. زنگ (که به شکل رنگ پریدگی دیده می شود) به طور اتفاقی و یا یکنواخت توزیع شده، اما به شدت چسبنده است و به راحتی با پارچه تمیز نمی شود.
M	زنگ آنی متوسط: با بررسی سطح بدون بزرگنمایی، لایه از رنگ زرد/قهوه ای مشاهده می شود که سطح اصلی فلز را می پوشاند. زنگ ممکن است به طور اتفاقی و یا یکنواخت پراکنده شده باشد. اما چسبندگی معقولی دارد و پارچه ای را که به آرامی روی سطح کشیده می شود به مقدار کمی لکه دار می کند.
H	زنگ آنی شدید: با بررسی سطح بدون بزرگنمایی، لایه ای از زنگ قرمز/قهوه ای روی آن مشاهده می شود که سطح اصلی فلز را می پوشاند و چسبندگی بسیار کمی دارد. زنگ ممکن است به طور یکنواخت و یا تصادفی توزیع شده باشد و پارچه ای را که با ملایمت روی سطح کشیده می شود،کاملاً لکه دار می کند.